काठमान्डौँ –
रातो मासु (मटन, बीफ, पोर्क आदि) स्वादको हिसाबले गैर-शाकाहारीहरूको पहिलो रोजाइमा पर्छ, तर स्वास्थ्यको दृष्टिकोणबाट यो सधैं प्रश्नको घेरामा रहन्छ। विशेषगरी, मुटु रोगसँग जोडिएको जोखिमका कारण रातो मासुको सेवनबारे विभिन्न अध्ययन र चेतावनीहरू आइरहेका छन्। धेरै अनुसन्धानले रातो मासुको अत्यधिक सेवनले मुटुको रोग र हृदयघातको जोखिम बढाउने दाबी गरेका छन्।
अनुसन्धानले के भन्छ?
अमेरिकन हार्ट एसोसिएसनका अनुसार, रातो मासु, विशेषगरी ससेज, बेकन, र सलामी जस्ता प्रशोधित मासुमा स्याचुरेटेड फ्याट र कोलेस्ट्रोलको मात्रा उच्च हुन्छ। यी तत्वहरूले धमनीमा प्लाक जम्मा गर्छन्, जसलाई एथेरोस्क्लेरोसिस भनिन्छ। यदि समयमै उपचार नगरे यो हृदयघातको कारण बन्न सक्छ। साथै, यसले कोरोनरी धमनी रोग (सीएडी) को जोखिम पनि बढाउँछ।
रातो मासुले शरीरमा सूजन बढाउँछ
रातो मासुमा हिम आइरनको मात्रा उच्च हुन्छ, जुन शरीरले सजिलै अवशोषण गर्छ। आइरन आवश्यक भए पनि, अत्यधिक हिम आइरनले शरीरमा अक्सिडेटिभ तनाव र सूजन बढाउँछ, जसले मुटु रोगको जोखिम बढाउँछ। यसबाहेक, रातो मासुको पाचन प्रक्रियामा ट्राइमिथाइलमाइन-एन-अक्साइड (टीएमएओ) नामक यौगिक बन्छ, जुन पनि हृदयघातको जोखिमसँग सम्बन्धित छ।
प्रशोधित बनाम अप्रशोधित रातो मासु
प्रशोधित मासु, जस्तै हट डग, ससेज आदि, जुन धुँवामा सुकाएर, क्युरिङ गरेर वा प्रिजर्वेटिभ्स प्रयोग गरेर भण्डारण गरिन्छ, यसले उच्च रक्तचाप र रक्तनलीमा क्षति पुर्याउने जोखिम बढाउँछ। यस्ता मासुमा सोडियम र नाइट्रेट्सको मात्रा उच्च हुन्छ।
कसरी खाने?
ताजा बीफ, पोर्क वा ल्याम्ब जस्ता अप्रशोधित रातो मासु सीमित मात्रामा र स्वस्थ तरिकाले (जस्तै ग्रिल गर्ने वा बेक गर्ने) पकाएर खाँदा तुलनात्मक रूपमा कम हानिकारक हुन्छ।
विशेषज्ञको सुझाव
डा. खातदरेका अनुसार, रातो मासु पूर्ण रूपमा छोड्नु आवश्यक छैन, तर यसको अत्यधिक सेवनबाट बच्नुपर्छ। उनले रातो मासुको सट्टा स्वस्थ प्रोटिन स्रोतहरू जस्तै माछा, दाल, नट्स र कुखुराको मासुको सेवन बढाउन सुझाव दिन्छन्। साथै, फलफूल, सागसब्जी, साबुत अन्न र बोटबिरुवामा आधारित प्रोटिनलाई आहारमा समावेश गर्नाले मुटुको स्वास्थ्यमा फाइदा पुग्छ।
