काठमाडौं–

आकर्षक रोजगारीको झुटो आश्वासन देखाएर भारतको उत्तराखण्डस्थित काशिपुरमा सयौं नेपालीलाई बन्धक बनाइएको घटना बाहिर आएको छ। हालसम्म ५७ जना नेपालीको उद्धार गरिएको छ, जसमध्ये ३५ जनालाई गत बिहीबार र थप २२ जनालाई आइतबार साँझ उद्धार गरिएको हो।

नेपाली राजदूतावास, भारतीय प्रहरी र किन इन्डिया नामक सामाजिक संस्थाका निर्देशक नवीन जोशीको नेतृत्वमा उद्धार कार्य सम्पन्न भएको छ। आइतबार राति उद्धार गरिएका २२ जनामध्ये ९ जना नाबालिग रहेको जोशीले नेपाल न्यूज बैंकलाई जानकारी दिए। यी नेपालीहरूलाई जंगल क्षेत्रबाट भाग्ने क्रममा उद्धार गरिएको थियो।

जोशीका अनुसार, बन्धक बनाउने गिरोहले उद्धार टोली आउँदै गरेको सूचना पाएपछि भागेका थिए भने बाँकी बन्धकहरूलाई घर सारी लुकाइरहेका थिए। “हामीले जंगलमा भाग्दै गर्दा २२ जनालाई उद्धार गर्यौं। बन्धक बनाउने समूहका नाइकेहरू भागेका छन्, र कतिपयलाई घर फेरेर लुकाइएको सूचना छ,” जोशीले भने।

गत बिहीबार उद्धार गरिएका ३५ जनालाई अदालती र प्रशासकीय प्रक्रिया पूरा गरी मंगलबारसम्म नेपाल ल्याउने तयारी भइरहेको छ। जोशीले थप ५०० भन्दा बढी नेपाली बन्धक रहेको डाटा प्राप्त भएको बताए। “एक महिनाको निरन्तर प्रयासपछि ३५ जनाको उद्धार गर्न सफल भयौं। थप २२ जनालाई पनि सम्पर्कमा ल्यायौं। एक नेपाली र दुई भारतीयसहित तीनजना पक्राउ परेका छन्, र अनुसन्धान जारी छ,” उनले भने।

बन्धक बनाइएका नेपालीमाथि शारीरिक र आर्थिक शोषण

पीडितहरूलाई नेपालका विभिन्न जिल्लाबाट झुक्याएर भारत पुर्‍याई बन्धक बनाइएको थियो। उनीहरूलाई कुटपिट, यातना र आर्थिक शोषण गरिएको पाइएको छ। गिरोहले प्रत्येक नेपालीबाट ४० देखि ७० हजार रुपैयाँसम्म असुल्ने गरेको जोशीले बताए। “महिनामा ५० जना नेपालीलाई गलत व्यक्ति र मानव तस्करमार्फत भारतका विभिन्न ठाउँमा पुर्‍याइन्छ,” उनले भने।
घटनाको जानकारीपछि परराष्ट्र मन्त्रालयको निर्देशनमा भारतस्थित नेपाली दूतावासले उत्तराखण्ड प्रहरी र किन इन्डियाको सहयोगमा असार ५ गते पहिलो चरणको उद्धार गरेको थियो।

मानव बेचबिखनविरुद्ध जोशीको अभियान

किन इन्डियाका निर्देशक नवीन जोशी विगत डेढ दशकदेखि भारतको दिल्लीमा बसेर मानव बेचबिखनविरुद्ध अभियान चलाउँदै आएका छन्। उनको संस्थाले नेपालका गाउँहरूबाट भारत र तेस्रो मुलुक जाने क्रममा ठगिएका, बेचिएका वा अलपत्र परेकाहरूको उद्धार गर्दै आएको छ।
उद्धार गरिएका नेपालीहरूलाई नेपाल फर्काउन र दोषीमाथि कारबाही गर्न सम्बन्धित निकायले थप कदम चालिरहेको छ। जोशीले बन्धक बनाइएका अन्य नेपालीहरूको उद्धारका लागि निरन्तर प्रयास जारी राख्ने बताए।